Geschreven door Mariette Sobels

Geschreven: 16 maart 2023

De nieuwe Nederlandse ambassadeur in Frankrijk Jan Versteeg heeft Neerlandia en taalcentrum Praatje uitgenodigd om op 15 maart kennis te maken in Toulouse. Bij deze ontmoeting waren ook 2 beleidsmedewerkers van de ambassade, en de honorair consul in Toulouse, Mevrouw Peene, aanwezig. Onze vereniging werd vertegenwoordigd door Henriette Retbi voorzitter, Mariette Sobels, oud-voorzitter en oprichter Neerlandia, en Marloes Mohr, advocate en mede-oprichter van Neerlandia.Hier kunt u meer over dit bezoek lezen.

Wij vonden het belangrijk om de ambassadeur te wijzen op alle moeite, geld en energie die Nederlanders erin moeten steken om een pas of ID-kaart te verkrijgen. Vroeger was er de paspoortuitgifte bij het consulaat van Toulouse, maar sinds de opheffing hiervan, is het allemaal zo ingewikkeld geworden. Omdat de uitnodiging kort van tevoren plaatsvond, hebben m.n. Henriette en Mariette alles op alles gezet om behalve mondeling, ook schriftelijk op te stellen wat onze visie hierop is.

Want Neerlandia is er niet alleen om informatie te leveren of voor de gezelligheid, maar ook om de belangen te behartigen van haar leden en andere Nederlanders en andere Nederlandstaligen in de regio. Een goede reden om gauw lid van Neerlandia te worden!  Zo kun je dit doen.

Hoe werd deze informatie ontvangen? Het was een prettig gesprek  en onze ambassadeur liet blijken dat hij de problematiek begrijpt. Wij hopen dat het hem zal lukken om op korte termijn een passende oplossing te vinden.

Update 19 mei 2023 : We zijn verheugd dat op dinsdag 13 en woensdag 14 juni a.s. het consulaire team van de Nederlandse ambassade in Parijs naar Toulouse komt met het MVA, mobiele aanvraagstation waarmee reisdocumenten (paspoort en/of identiteitskaart) kunnen worden aangevraagd.

Ziehier dus het document

1. Neerlandia in het kort

a. ontstaansgeschiedenis
Neerlandia bestaat sinds de jaren ‘70. Gedurende lange tijd werd alleen het Sinterklaasfeest georganiseerd. Sinds 2003 is er een informatieve website voor mensen die zich in Toulouse willen vestigen. Daarna is de club dynamischer geworden met maandelijkse bijeenkomsten in een pub en boekenruilbeurzen.
In 2010 hebben we besloten een officiële vereniging op te richten met het oog op het stichten van een school. Er werden steeds meer evenementen georganiseerd, bijv. informatieavonden over tweetaligheid, juridische kwesties, culturele verschillen. Ook waren er bedrijfsbijeenkomsten en kinder- of tieneruitjes. In 2011 is « De Spijker » opgericht met 2X per maand Nederlandse les voor kinderen. Deze is in 2016 overgedragen aan vereniging « Praatje » op verzoek van de leerkrachten.

b. doelstelling, bestuur, activiteiten
De doelstelling van de vereniging is het geven van informatie en advies aan Nederlanders die zich in onze regio (willen) vestigen en het behartigen van hun belangen.
Het bestuur bestaat uit vrijwilligers en telt 5-6 leden.
Wij ontvangen regelmatig verzoeken voor informatie en advies via email of via onze social media en verstrekken ook via die wegen informatie. Daarnaast plaatsen we informatie op de website en versturen we al 12 jaar lang jaarlijks een 10-tal nieuwsbrieven.
Naast de hierboven genoemde activiteiten worden er jaarlijks diverse andere bijeenkomsten georganiseerd. Zo ontvangt de burgemeester van Toulouse de Nederlandse gemeenschap jaarlijks voor een feestelijke receptie in het Capitole ter gelegenheid van Koningsdag.
Sinds de « confinements » bestaat er tevens een goed draaiende wandelclub.
Verschillende leden hebben werk gevonden via Neerlandia.
Voor de komende periode staan ook netwerkbijeenkomsten voor kleinschalige bedrijven op het programma.
c. doelgroep
Het ledenbestand van Neerlandia wordt gevormd door merendeels werkende mensen, die in het algemeen goed geïntegreerd zijn in het Franse leven. Het zijn actieve mensen, die het druk hebben met werk en gezin. Er zijn veel Frans-Nederlandse koppels. Onze vereniging richt zich dus minder op pensionado’s dan sommige zusterverenigingen.
Er zijn veel Nederlanders werkzaam in de lucht-en ruimtevaart, in het toerisme (campings, gîtes), bij onderzoeksinstituten en in het hoger onderwijs, in vrij gevestigde beroepen (advocaten, consultants), in land-en tuinbouwbedrijven en bij start-ups in de technische sector.

2. Een regionaal uitgiftepunt voor reisdocumenten

a. aanleiding
Sinds de opheffing van het consulaat in Toulouse is het voor Nederlandse inwoners van het zuid-westen van Frankrijk heel ingewikkeld en kostbaar om een paspoort of identiteitskaart te verkrijgen.

b. gevolgen van de grote afstanden
Niet alleen is de geografische afstand tot de ambassade in Parijs en de uitgifteplaatsen in Nederland groot, maar ook de reisduur per openbaar vervoer.
TGV-verbindingen spelen een sleutelrol in de bereikbaarheid van de regio.
Op de carte isochrone van de SNCF https://www.lexpress.fr/economie/tgv-un-pays-a-deux-vitesses_1993894.html is in één oogopslag te zien dat Parijs vanuit Straatsburg, Lyon en Bordeaux in 2 uur te bereiken is. Vanuit Marseille, Montpellier, Clermond-Ferrand en Quimper duurt de treinreis 3 uur.
Maar vanuit Toulouse is men 4-5 uur onderweg, vanuit Tarbes 5-6 uur en Nederlandse inwoners van Foix moeten meer dan 6 uur voor de treinreis uittrekken.
Bij deze tijden moet de reistijd van deur-tot-deur worden opgeteld: van huis naar het station of vliegveld, de wacht- en overstaptijden, het traject naar de fotograaf voor de pasfoto’s die aan de normen van de Nederlandse overheid voldoen en tenslotte het traject naar het uitgiftepunt.

[Ndlr: wij hebben eveneens dit verband laten zien vanaf "Paris Austerlitz" via de uiterst interessante site: https://www.chronotrains.com/fr. Bezoekt u vooral deze en bovengenoemde site: het geeft direkt in  beeld weer wat onze huidige situatie is]

Deze afstand heeft grote gevolgen:
• De reis naar het uitgiftepunt duurt vele uren
• De kosten van de reis zijn hoog
• De reisduur maakt een of meerdere overnachtingen ter plaatse noodzakelijk
• Alsmede de daarmee samenhangende verblijfskosten
• Veelal moet minstens één vrije dag worden opgenomen of moet het bedrijf van de betrokkene één of meerdere dagen worden gesloten
• Ouders van schoolgaande kinderen zijn genoodzaakt de aanvraag te plannen tijdens schoolvakanties als trein- en hoteltarieven bovendien hoger zijn
• Als er iets mis gaat, bv. gedurende de reis, of als blijkt dat er een document mist voor de aanvraag, dan is alle geïnvesteerde tijd verloren en zijn alle kosten voor niets gemaakt.
Voor ouderen, mensen met een beperking en gezinnen met jonge kinderen wegen al deze moeilijkheden extra zwaar. Zo’n lange reis is voor deze groepen veelal te vermoeiend om de volgende dag al meteen weer terug te gaan.
Voor mensen met een laag inkomen zijn de hoge kosten een enorme drempel.
Doordat een online afspraak pas kort van tevoren gemaakt kan worden, heeft men vaak te maken met hogere “last-minute” reis-en verblijfkosten.
Bovendien zitten er in het afspraaksysteem soms « bugs » waardoor het maken van een afspraak onmogelijk is.
Al met al betekent de aanvraag van een paspoort een flinke kostenpost voor Nederlanders in het Zuid-Westen van Frankrijk. Boven de aanschafprijs van het reisdocument zelf, dat meer dan 2x zo duur is voor Nederlanders in het buitenland als voor Nederlanders woonachtig in Nederland, komen dus alle hierboven genoemde kosten.
Maar ook als de kosten geen belemmering vormen, blijft de reisafstand een groot probleem, of men nu naar Parijs of naar Nederland moet. Voor wie geen logeeradres (meer) heeft in Nederland is het aanvragen van een reisdocument in Nederland vaak ook geen goed alternatief.
Dat maakt het allemaal erg ingewikkeld.
Tenslotte kan het ook erg stressvol zijn als er iets misgaat : een pasfoto of een document wordt afgekeurd of er is een staking.
In de bijlage met ervaringsverhalen, vindt u een aantal van de problemen die Nederlanders van hier ondervonden hebben.
Deze situatie vraagt om een snelle oplossing voor alle Nederlanders in het Zuid-Westen.

Reistijd Toulouse en Montpellier vergeleken :

                                         Toulouse                                            Montpellier
Afstand tot Parijs             700 km                                               770 km
Reisduur auto                  7 uur                                                  8 uur
Minimale reisduur trein    4 uur 20                                             3 uur 15
Gemidd. reisduur trein     6 uur                                                  4 uur 12
Frequentie trein               14/dag                                               22/dag
Flixbus                            > 9 uur                                               > 10 uur

De nieuwe TGV verbinding Bordeaux-Toulouse, die de reistijd tot Parijs zal verkorten tot 3 uur 10, is voorzien voor 2032.
Tot de ingebruikneming van die nieuwe hoge snelheidslijn is een oplossing, gericht op het dichterbij brengen en vergemakkelijken van de aanvraag van een reisdocument, noodzakelijk.

c. Reistijd beperken tot 3 uur
Als de reistijd per auto of trein kan worden teruggebracht tot 3 uur of minder, is het mogelijk de heen- en terugreis in één dag te volbrengen, met als positieve consequenties:
• Beperking reisduur en reiskosten
• Geen overnachting nodig; geen of slechts beperkte verblijfskosten
• Beperking van verlies van inkomsten
• Minder gemiste lessen
• Gemakkelijker te plannen en te organiseren
Dit zou dus een grote besparing van tijd, geld en moeite betekenen.

d. Een regionaal uitgiftepunt in Toulouse voor de regio Zuid-West
Toulouse ligt zeer centraal in het zuid-westen van Frankrijk. De stad is met de auto en de trein goed bereikbaar vanuit alle grote en middelgrote steden in de regio.
Wij hebben in kaart gebracht vanuit welke plaatsen Toulouse in maximaal 3 uur met de auto kan worden bereikt. Dit betreft een groot gebied: van Aurillac (Cantal) tot Bayonne (Pyrénées-Atlantiques), van Périgueux (Dordogne) tot Andorra, van Nîmes (Gard) tot Bordeaux (Aquitaine) of Dax (Landes).

Afstand per auto: donkergroen binnen 1 uur, lichtroze binnen 2 uur, lichtblauw binnen 3 uur.

 Ook met het openbaar vervoer kan in minder dan 3 uur naar Toulouse gereisd worden vanuit bijvoorbeeld Brives, Rodez, Montpellier, Perpignan of Pau.

Afstand per openbaar vervoer: blauwgroen binnen 1 uur, lichtroze binnen 2 uur, lichtblauw binnen 3 uur.

De meest geschikte oplossing voor de hierboven geschetste problematiek lijkt ons daarom het creëren van een regionaal uitgiftepunt in Toulouse.

Maart 2023, namens het bestuur van Neerlandia,

Henriette Retbi Mariette Sobels

Vervolgens hebben wij een aantal ervaringen toegevoegd:

Mevrouw N : Ik ben naar Parijs gegaan voor het halen van mijn ID-kaart. Al eerder heb ik met mijn man de paspoorten geregeld met onze kinderen. Dat was tijdens de schoolvakanties. Daar hebben we ons restaurant voor moeten sluiten, maar ok, het werd een vakantietje in Parijs. Maar de ID-kaart moet persoonlijk opgehaald. Dus extra kosten. Ik heb dit zodanig gepland dat we het restaurant niet extra hoeven sluiten. Maar helaas, een staking gooit roet in het eten. Ik kan dus niet naar huis en kan de volgende dag het restaurant niet openen. Bovendien moet ik onverwacht een hotel zoeken, dat duurder blijkt te zijn omdat het door de weeks andere tarieven heeft dan in het weekend. Ik heb na lang onderhandelen, een gedeelte van de kosten bij de SNCF kunnen reclameren, maar niet het verlies wat we geleden hebben door de sluiting.

Mevrouw M :  Ik heb een gezin met 2 jonge kinderen (7 en 10 jaar). Bij het maken van een afspraak voor paspoorten kreeg ik telkens een foutmelding. Dus heb ik maar een ID-kaart aangevraagd. Daarmee kon ik wel het systeem inkomen. In Parijs werden onze pasfoto’s afgekeurd. Ik mocht deze gelukkig wel nasturen, maar kreeg daardoor de ID kaarten later dan ik hoopte. Het was allemaal ingewikkeld en stressvol om dit te regelen.

Mevrouw W : Het kost minimaal reisgeld/tijd en overnachtingsgeld/tijd. Dat is al heel duur. Niet iedereen heeft de mogelijkheid om in Parijs te verblijven en ook niet in NL. En in die tijd kan je ook niet werken want daar moet zoveel dagen vrij voor nemen. Dat kost ook een berg.

Mevrouw A : Mijn zoon heeft een paspoort en ID-kaart aangevraagd. Die kaart kan alleen in persoon worden opgehaald en zelfs niet door mij. Dus dat betekent 2x Parijs. Hij heeft geen tijd tijdens de week dus 100 euro voor niets betaald. Ik heb gevraagd waarom hij alleen zijn is kaart moet ophalen en geen duidelijk antwoord ontvangen. lastig allemaal.

Meneer R : Vijf jaar geleden liep de houdbaarheid van onze NL paspoorten af. Mijn paspoort was inmiddels verlopen, dus kon ik alleen mijn pas in Parijs vernieuwen : ik kon niet reizen naar Nederland met een verlopen paspoort. Wij zijn om 4.00h in de ochtend in de auto gestapt en waren rond 11.00h in Parijs. Wij hebben eerst geldige pasfoto’s laten maken bij de enige fotograaf die ons was toegewezen in de buurt van de Champs Elysées. Kosten 16€ pp. Daarna verliep de afhandeling vlot en vriendelijk. Om 15h zijn we weer in de auto gestapt om tegen 23h weer thuis te arriveren. Afstand was 1500 km heen en terug. Ik schat de totale kosten op ca. 500€ (reis- en verblijfkosten, paspoorten en pasfoto’s). 

Mevrouw P : Ik ben in 2017 met mijn 2 Nederlandse kinderen van 12 en 15 jaar naar de ambassade in Parijs gegaan om onze IDkaarten te vernieuwen. Ik heb er vrij voor moeten nemen en vliegtickets moeten boeken: 287,83 € voor 3 Easyjet tickets en 60,20 € voor Orlyval en RER vanaf Orly, reiskosten 348,03 €. We moesten naar één van de 2 speciale fotografen in heel Frankrijk die de kritische Nederlandse fotorestricties kennen die verschillen van de Franse: kosten 32,35 €. Bij de ambassade moesten we meer dan het dubbele betalen voor de IDkaarten dan andere Nederlanders in Nederland: 310,35 € . Totale kosten voor de IDkaarten 342,70 € en met de reiskosten erbij in totaal 690,73 €. Dan heb ik de kosten van het verblijf in Parijs nog niet meegerekend. De verhoogde tarieven om de IDkaart kostendekkend te maken worden onacceptabel terwijl de consulaire dienstverlening daarvoor is opgeheven. Ter vergelijking: de Franse IDkaart voor mijn man en kinderen is gratis en 10 jaar geldig. Ik heb vergeefs geprobeerd om met kerst een afspraak te maken bij de Schipholbalie, die zat al overvol. Het laatste uurtje van het jaar konden we er nog net tussen, maar dan konden de kaarten niet bijtijds naar ons verblijfsadres in Nederland gestuurd worden. Waarom moet het Nederlanders in het buitenland dan zo buitengewoon moeilijk gemaakt worden?

Meneer W : Mijn zoon is 18 jaar, hij studeert in Toulouse. Hij had een nieuw paspoort nodig en heeft een Flixbus naar Nederland genomen, omdat hij bij de Schipholbalie het paspoort na 4 dagen mee zou kunnen nemen, terwijl het in Parijs veel langer duurt. Hij had van tevoren alle documenten ge-upload en een bevestiging gekregen dat zijn dossier compleet was. Helaas was het hem niet duidelijk dat hij een origineel uittreksel uit het geboorteregister moest meenemen. De copie werd geweigerd. Hij belde mij in paniek op, maar helaas heb ik niks kunnen doen, en hij is onverrichter zake naar Toulouse teruggekeerd. Nu zal hij opnieuw een aanvraag moeten doen, lessen moeten missen en alle kosten opnieuw moeten maken.

Mevrouw J : In 2015 wilde ik mijn paspoort vernieuwen en er eentje voor mijn baby aanvragen. Dus vluchten en Airbnb geboekt voor een weekend. Vlak voor vertrek kreeg mijn baby longontsteking dus alles af moeten zeggen : zo'n beetje al het geld kwijt. Een tijdje later opnieuw alles geboekt. Toen kwam ik er vlak van te voren achter dat er nog een document miste voor het paspoort van mijn dochtertje. Het was indertijd erg onduidelijk wat je allemaal moest hebben. De informatie vanuit de ambassade was inconsistent. Dus besloot ik dan maar alleen te gaan. En dan maar een day trip dus vlucht veranderd (kosten), airbnb gecanceld. Als je wilt dat ze het naar je thuisadres opsturen, moet je je paspoort achterlaten. No way dat ik nog een keer naar Parijs op en neer wilde. De ambassade had me een attestation toegezegd waarmee ik dan zonder paspoort de binnenlandse vlucht terug naar Toulouse zou kunnen nemen. De dag van te voren voor de zekerheid toch even met Air France gebeld. Zij wilden zo’n attestation niet accepteren. Dus mijn terugvlucht gecanceld (geen geld terug uiteraard) en last minute een treinticket enkele reis moeten boeken voor iets van 250 euro. Het hele gedoe moet me iets van 1000 euro gekost hebben minstens, plus de hoge kosten van het paspoort zelf natuurlijk. Ik heb mij beklaagd bij de ambassade, maar nooit antwoord gekregen.
In Nederland regelen is geen optie omdat ik meestal niet zo lang blijf en niet in de buurt van een grensgemeente zit. Opsturen naar Frankrijk doen ze niet, naar mijn vader laten sturen dat hij het doorstuurt, kan ook niet omdat je het zelf in ontvangst moet nemen. De Schipholbalie kan in drukke periodes zoals de kerstvakantie niet de levertijd garanderen.
Ik moet nu een tweede paspoort aanvragen voor mijn werk en nu kun je dus alleen nog maar online een afspraak maken en pas 3 weken van te voren of zo. Met zo'n reisafstand zit je dus met dure last minute tickets en eventueel accommodatie.

Mevrouw K : Ik verleng de paspoorten van mijzelf en de kinderen bij de Schipholbalie, als ik een weekje in Nederland ben. Ik kan met mijn gezin bij mijn moeder logeren. In het begin van de week vraag ik het aan en 3 dagen later kan ik het ophalen, maar meestal zorg ik voor een afspraak op de dag van vertrek. De pasfoto's laten wij ook daar maken, alles in 1 keer. Dat gedoe in Parijs vind ik niet te doen! Zolang wij nog jaarlijks naar Nederland gaan vind ik dit de makkelijkste optie. Het is natuurlijk te gek voor woorden dat wij dan ook nog zoveel meer betalen voor een paspoort. Alleen de reis naar Nederland is al 250€ min per persoon. Met de auto is het ook ong. 600 euro heen en weer tegenwoordig.

Mevrouw S : Ik heb geen familie meer in Nederland. Ik moet dus ofwel naar Parijs gaan, ofwel naar Nederland op vakantie. Een vliegtuig naar Parijs met overnachtingen (of 2 x een aller/retour naar Parijs) is hoe dan ook geen optie. Financieel niet haalbaar voor mij. Voor mijn oudste dochter (geboren 2006) hebben we geprofiteerd van een zomervakantie in 2021 in  Zeeland om haar eerste passpoort aan te vragen. Voorheen probeerden we elke 4 jaar in Nederland op vakantie te gaan. De inflatie is in Nederland zo gigantisch hoog geworden dat wij ons budget ruim overschreden hebben en het jaar erop 1 weekje in de buurt van ons huis vakantie genomen hebben. Ik ben nu al aan het piekeren voor het paspoort van mijn zoon die 15 is. Dit jaar kunnen we niet naar Nederland en de komende 3 jaren ook niet mbt de eindexamens van mijn kinderen. Het is niet te doen om middenin het hoogseizoen naar Nederland te gaan. Een zeer goede baan in Toulouse is nog altijd flinke malen lager als een salaris in Nederland. Zelf ben ik beginnend zelfstandige en heb dus geen inkomen. We staan dus zo ongeveer met de rug tegen de muur. Ik heb gewacht om te zien of er een “consulaire ronde” naar Occitanie komt, maar niets is zeker. Als mijn zoon niet op tijd een paspoort aanvraagt is hij de Nederlandse nationaliteit kwijt. Soms vraag ik me af of ik als clandestien eindig, zonder papieren gewoon omdat mijn vaderland het niet nodig acht service te verlenen aan Nederlanders die het land verlaten hebben, alsof ze gestraft moeten worden. Hoeveel Nederlanders zitten er echt in de problemen hier in de regio, door leeftijd, ziekte of omdat ze het financieel niet kunnen betalen?

Mevrouw H : Ik 'moet' volgend jaar weer... Wat een ellende ! De vorige keer kon ik bij mijn in Parijs wonende dochter terecht om de tussentijd maar nu heb ik er geen mens meer waar ik terecht zou kunnen in Parijs ... Mijn pensioen is niet toereikend om zomaar een week of meer in een hotel te gaan, of om meerdere keren trein of vlucht te betalen ! Plus de vermoeidheid "op mijn leeftijd" van dat heen en weer reizen !